Przez prawie 80 lat pozostałości budynku, który był użytkowany przez eskadry grupy myśliwskiej 2. Pułku Lotniczego zarastały roślinnością. Teraz Hangar nr 5 wybudowany w miejscu swego poprzednika i posiadający w konstrukcji relikt ściany dawnej budowli stanie się domem nowej wystawy stałej Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.
Nowy hangar to największa przestrzeń wystawiennicza zbudowana w okresie funkcjonowania muzeum. Posiada powierzchnię ponad 3000 m2 z antresolą i posłuży do udostępnienia zwiedzającym blisko 40 unikatowych statków powietrznych, w tym szybowców. Będzie miejscem budowy tożsamości kulturowej, ekspozycji zbiorów oraz edukacji dla mieszkańców Małopolski, Polski oraz gości ze świata. – mówi Tomasz Kosecki, Dyrektor Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.
Zobaczcie film pokazujący kolejne etapy tej ważnej dla Muzeum oraz Województwa Małopolskiego inwestycji:
Nowy hangar został zbudowany na miejscu dawnego hangaru nr 5 2. Pułku Lotniczego, który użytkowały eskadry grupy myśliwskiej: 121. i 123. Pierwotny hangar nr 5 znajdował się w obrębie Zachodniej Grupy Hangarowej i został zaprojektowany przez Górnośląskie Towarzystwo Przemysłowe jako jednonawowa konstrukcja stalowej o wymiarach 55 m x 56 m. Jego projektantem był inż. Bronisław Kowalski, a kierownikiem budowy i autorem projektów wykonawczych prof. inż. Izydor Stella – Sawicki. Zautomatyzowane, stalowe wrota hangaru zaprojektował inż. Ignacy Brach. Oddany do użytku w 1929 r. był zaliczany do grona największych i najnowocześniejszych budowli tego typu na świecie. Stał się jednym z symboli krakowskiego lotniska 2. Pułku Lotniczego.
Po okresie okupacji przez Niemców, w styczniu 1945 r. wycofujący się najeźdźcy dokonali zniszczenia infrastruktury lotniska, wysadzając hangary w powietrze. Po wojnie odbudowano dwa, w tym Hangar Główny Muzeum. W zachodniej grupie hangarowej zachowały się jedynie relikty budynków m.in. ściana zachodnia hangaru nr 5 – stanowiąca obecnie spójny element nowego hangaru.
20 kwietnia 2023 r. Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie podpisało z Urzędem Marszałkowskim Województwa Małopolskiego umowę na realizację inwestycji „Heksagon – budowa hangaru dla Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie”. Generalnym wykonawcą inwestycji wyłonionym w drodze przetargu zostało Przedsiębiorstwem Budowlano-Produkcyjnym Łęgprzem Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie.
Etap przygotowawczy budowy rozpoczął się od prac archeologicznych polegających na ręcznym odczyszczeniu i udokumentowaniu fotograficznym pozostałości historycznego hangaru nr 5. W ramach tych działań wzdłuż południowej ściany hangaru odkryto pozostałości poniemieckiej przybudówki, która nie była wcześniej zinwentaryzowana.
Właściwe roboty budowlane rozpoczęły się w wakacje 2023 roku. 5 października 2023 r. nastąpiło uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego. Po 16 miesiącach budowy 30 sierpnia 2024 r. doszło do odbioru budowlanego nowego hangaru.
Tematem planowanej wystawy jest lotnictwo cywilne ze szczególnym uwzględnieniem sportowych sukcesów polskich lotników począwszy od lat 30. XX wieku. Na ekspozycji pojawi się ok. 40 obiektów wielkoskalowych: szybowców i samolotów. Wystawa uzupełniona będzie didaskaliami w postaci instalacji scenograficznych, obiektów i ekspozytorów edukacyjnych, tablic i opisów – również w formie interaktywnej. W projekcie znajduje się także szczególna atrakcja multimedialna: symulator lotu szybowcem oraz symulator lotu lotnią.
Układ oraz sposób eksponowania statków powietrznych będzie nawiązywał do tendencji ekspozycyjnych z lat 20. XX wieku. W wyniku tego zabiegu uwaga zwiedzających skoncentruje się na unikatowych, odrestaurowanych szybowcach.
Cały czas pozyskujemy nowe eksponaty w ramach darów lub depozytów od lotników i ich rodzin, kolekcjonerów, pasjonatów lotnictwa. Dlatego zachęcamy do przekazania Muzeum pamiątek związanych z działalnością lotnictwa sportowego, pasażerskiego, rolniczego, ratunkowego czy rekreacyjnego, a w szczególności: trofea sportowe, fotografie, dokumenty, odznaki, odznaczenia, mundury i kombinezony, jak również zapisy wspomnień – zachęca Tomasz Kosecki, Dyrektor Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.
Otwarcie nowej wystawy stałej planowane jest na jesieni 2025 r.
Inwestycja uzyskała dofinansowanie z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych edycja II w wysokości 22 140 000 zł brutto. Wkład własny i koszty obsługi procesu inwestycyjnego pokryło Województwo Małopolskie. Łączny koszt budowy hangaru wyniósł 26 mln złotych.
Generalny wykonawca: Przedsiębiorstwo Budowlano-Produkcyjne Łęgprzem z siedzibą w Krakowie
Projektanci: Warsztat Form, Proarchivision