Logo Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie

B. 5. Świątniki Górne

Świątniki Górne w okresie Wielkiej Wojny  były świadkami dramatycznych wydarzeń. W 1914 roku, ze względu na zbliżającą się armię rosyjską, Świątniki znalazły się w zasięgu operacyjnym Twierdzy Kraków. Budynek tamtejszej szkoły ślusarskiej został przeznaczony na siedzibę sztabu, magazyn amunicji oraz szpital polowy.

Na obszarze Świątnik oraz miejscowości Rzeszotary i Ochojno rozpoczęto intensywne prace nad budową krytych rowów strzeleckich i inny pozycji polowych, a na terenie Wydartej, Gwoźnicy oraz pod Stanisławem ustawiło się stanowiska haubic polowych – wielkie dęby przy zachowanej do dziś figurze św. Stanisława zostały ścięte, aby umożliwić skuteczny ostrzał. Na Kopytku umieszczono punkt obserwacyjny kierujący ogniem artyleryjskim ze stanowiskiem dla  balonu obserwacyjnego typu Parseval-Sigsfeld M.98.

Balon obserwacyjny tego typu był pionierskim osiągnięciem i należał do najstarszych balonów na uwięzi o nietypowym, walcowym kształcie. Jego konstrukcja powstała w Niemczech i miała na celu zrewolucjonizowanie obserwacji z powietrza, zastępując tradycyjne balony kuliste, które były używane przez prawie sto lat. Balony kuliste były wrażliwe na zmienne warunki wietrzne i trudne do utrzymania w stabilnym położeniu nawet przy niewielkich podmuchach wiatru.

Balon typu Parseval-Sigsfeld M.98. został zaprojektowany w innowacyjny sposób, umożliwiając mu skierowanie się w kierunku przeciwnym do wiatru, co znacząco poprawiło jego stabilność w porównaniu do tradycyjnych balonów kulistych. W tym celu wykorzystano cechy konstrukcyjne przypominające latawce, co sprawiło, że balon mógł być bardziej kontrolowany i stabilny podczas obserwacji. Ten przełomowy projekt pozwolił na znacznie bardziej efektywną i precyzyjną obserwację z wysokości, przyczyniając się do ewolucji technologii balonów obserwacyjnych.

Balon obserwacyjny typu Parseval-Siegsfeld „Drachenballon”, w barwach lotnictwa niemieckiego
Balon obserwacyjny typu Parseval-Siegsfeld „Drachenballon”, w barwach lotnictwa niemieckiego