Logo Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie

B. 3.Tarnów/Mościce

Pierwszy raz w Tarnowie balony z pasażerami wystartowały w marcu 1933 r., zs kilka miesuiecy później – w maju – Eugeniusz Kwiatkowski ówczesny dyrektor Państwowej Fabryki Związków Azotowych, wyraził zgodę na utworzenie klubu balonowego. Warto tu odnotować, iż w roku 1934 na Polsce istniały cztery główne ośrodki w których rozwijał się sport balonowy. Oprócz Legionowa (przy Wojskowych Warsztatach Balonowych w Jabłonnie), Warszawy oraz Krakowa właśnie w podtarnowskich Mościcach przy Państwowych Zakładach Azotowych powstał prężnie działający ośrodek. Dysponował on przekazanym przez Wojsko Polskie balonem „Warszawa” o pojemności 750 m³. Po remoncie został on zarejestrowany jako balon „Mościce” i otrzymał znaki rejestracyjne SP-ALP.

Klub balonowy użytkował tzw. małe błonia mieszczące się niedaleko lotniska w Mościcach, przy obecnej ulicy Kwiatkowskiego (ówczesnej ul. Fabrycznej).

Mościcki Klub rozwijał się dzięki hojnemu wsparciu ze strony Zakładów Azotowych, które zgodziły się m.in. na sprzedaż Klubowi wodoru po kosztach, a czasem przekazywały gaz bezpłatnie. Również Dyrekcja Państwowych Wytwórni Olejów Mineralnych ,,Polmin” wyraziła zgodę aby w trakcie oficjalnych prezentacji Klub mógł korzystać z gazu ziemnego bezpłatnie. W październiku 1933 r. por. Władysław Pomaski wykonał przelot rekordowy na trasie ponad 400 km. – z Mościc do wsi Chorodziec koło Kowla. W następnym roku por. Pomaski pełnił już obowiązki instruktora klubu. Pod koniec 1934 roku Klub zawarł umowę z Aeroklubem Krakowskim na mocy której członkowie jego sekcji balonowej mogli szkolić się w Mościcach.

Balonowe pole wzlotów w Mościcach było świadkiem wielu słynnych lotów –  4 grudnia 1934 r. wzniósł się w powietrze balon „Toruń” w ramach próby pobicia rekordu długości lotu w linii prostej dla balonów o pojemności 2200 m³. Jego załogę stanowili: kpt. Pomaski i inż. Leszek Krzyszkowski. Niestety próba się nie powiodła – ballon wylądował po przeleceniu 1470 km, a aeronautom nie udało się pobić rekordu ustanowionego w roku 1932 przez amerykańskich zawodników T. Settle i Brushell podczas XX Pucharu Gordona Bennetta. W samym tylko roku 1935 członkowie Klubu wykonali 30 lotów przelatując 3455 km (134 godziny lotów). W roku 1936 Klub otrzymał kolejny balon  – „Mościce I” o pojemności 750 m³ i znakach rejestracyjnych SP-AXZ.

Balon „Mościce”podczas zawodów balonowych w 1936 roku.

W 1937 roku Klub posiadał 4 balony: „Mościce”, „Mościce I”, „Mościce II” i „Kraków” na których wykonano 34 loty, przelatując w czasie 211 godzin i 50 minut dystans łączny 4234 km. Warto nadmienić, że w zawodach o puchar Gordon-Bennetta, które odbyły się w 1938 roku w Brukseli wziął udział ówczesny prezes klubu Leszek Krzyszkowski, który wraz z kapitanem Antonim Januszem na balonie „Polonia” zajął II miejsce. Gdy w kwietniu 1939 roku zmienił się statut Aeroklubu Rzeczypospolitej i z organizacji osób fizycznych został zmieniony w związek klubów terytorialnych, mościcki Klub Balonowy stał się jego członkiem. Wybuch wojny w 1939 r. położył kres działalności Klubu. Dopiero w marcu 1961 r. powstała w Tarnowie sekcja balonowa. 2 lipca ze stadionu Unii Tarnów nowo powstała sekcja organizuje publiczny start 2 balonów: „Syreny” i „Warszawy”. W roku następnym działająca sekcja balonowa Aeroklubu Podkarpackiego przy Zakładach Azotowych (wtedy im. Feliksa Dzierżyńskiego) zorganizowała start balonu „Polonez” z terenu Zakładów, a pilotem był jeden z najbardziej uznanych polskich aeronautów inż. Zbigniew Burzyński. Później działalność klubu została zawieszona i dopiero w roku 1996 Krzysztof Rękas i Paweł Orłowski reaktywowali jego działalność. Klub nie miał stałej siedziby, a sprzęt przechowywał w tarnowskim Ośrodku Sportu i Rekreacji w Mościcach. W styczniu 2021 roku Klub – za zgodą prezydenta Tarnowa – wydzierżawił na 20 lat z 90% bonifikatą pomieszczenia dawnej remizy przy ulicy Kolejowej.