Logo Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie

C. 2. Morawica/Balice

Lotnisko Kraków – Balice, położone 11 km na północny zachód od centrum Krakowa jest jednym z najważniejszych w Polsce lotnisk cywilnych i wojskowych. Jest współużytkowane przez Międzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawła II Sp. z o. o. oraz 8 Bazę Lotniczą i 32 Ośrodek Dowodzenia i Naprowadzania.

Balice są międzynarodowym lotniskiem kontrolowanym I kategorii. Obsługują ruch lotniczy VFR i IFR. Lotnisko dysponuje betonowym pasem startowym o wymiarach 2550 x 60m o kierunku 076o/254o, wyposażonym w system lądowania wg przyrządów ILS I kategorii na kierunku 254o (RWY 25), który jest głównym kierunkiem startu i lądowania, oraz zapasowym pasem trawiastym o tym samym kierunku i wymiarach 2000 x 75 m. Na części cywilnej lotniska znajdują się stale rozbudowywane terminale pasażerskie, terminale cargo i budynki służb lotniskowych oraz hangary.

Lotnisko w Balicach powstało w latach 30. jako prywatne lądowisko w majątku Radziwiłłów. We wrześniu 1939 roku służyło jako lądowisko polowe eskadr myśliwskich 2 Pułku Lotniczego. Po II wojnie światowej Balice były bazą Sekcji Lotniczej Wydziałów Politechnicznych AGH oraz Aeroklubu Krakowskiego. Sekcja zakończyła działalność w 1949, na lotnisku pozostał tylko aeroklub. W 1952 Aeroklub Krakowski przeniesiono na lotnisko w Pobiedniku Wielkim. Lotnisko w Balicach po rozbudowie zostało zajęte przez jednostki lotnictwa wojskowego, przeniesione z lotniska Rakowice – Czyżyny. W 1963 na lotnisku w Balicach sformowano 55 Pułk Lotnictwa Transportowego, przemianowany w 1968 na 13 Pułk Lotnictwa Transportowego, a w 2000 na 13 eskadrę lotnictwa transportowego.

Po zamknięciu lotniska Rakowice – Czyżyny port lotniczy Krakowa przeniesiono do Balic. 28 lutego 1964 decyzją MON przydzielono lotnictwu cywilnemu 10 ha terenu i prawo do korzystania z infrastruktury lotniskowej. Dzień później w Balicach wylądował pierwszy rejsowy samolot PLL LOT. W grudniu 1968 oddano do użytku budynek dworca lotniczego. Od lat 90. trwa stały wzrost przewozów pasażerskich, wymuszający ciągłą rozbudowę lotniska. W 1996 powstała spółka Międzynarodowy Port Lotniczy Kraków – Balice, która przejęła od Przedsiębiorstwa Państwowego Porty Lotnicze zarząd nad cywilną częścią lotniska. Jej udziałowcami są P.P. Porty Lotnicze, Województwo Małopolskie, gmina m. Kraków i gmina Zabierzów. W 1998 spółka przyjęła nazwę Międzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawła II Kraków – Balice Sp. z o.o.

Międzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawła II Kraków-Balice
Międzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawła II Kraków-Balice

W grudniu 1997 z Balic, jako drugiego po warszawskim Okęciu lotniska w Polsce uruchomiono regularne połączenia transatlantyckie – najpierw do Nowego Jorku, następnie do Chicago i Toronto. Najbardziej dynamiczny wzrost przewozów rozpoczął się w 2004, kiedy z lotniska w Balicach zaczęły korzystać tzw. tanie linie lotnicze (obecnie obsługują one ponad 60% ruchu pasażerskiego). W ciągu najbliższych 20 lat planowana jest dalsza rozbudowa portu.