Logo Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie

C. 23. Białka Tatrzańska

Tereny wokół Bukowiny i Białki Tatrzańskiej, obecnie znane przede wszystkim narciarzom, wiążą się z najwcześniejszymi pionierskimi lotami szybowcowymi w Polsce. Miejscowość Czarna Góra k. Białki Tatrzańskiej – najwyższe jej wzniesienie to Gogolowa Grapa (903 m n.p.m.), zwane dziś także potocznie Litwinką – to miejsce rozegrania pierwszych w historii polskiego lotnictwa zawodów szybowcowych. Tam właśnie, w dniach 28 sierpnia – 13 września 1923 r. odbył się, organizowany przez poznański Związek Lotników Polskich przy współpracy Sekcji Lotniczej Koła Mechaników Studentów Politechniki Warszawskiej, I Konkurs Ślizgowców (jak nazywano wówczas szybowce).

Wyprowadzanie szybowca „Żabuś” na linię startu podczas I Konkursu Ślizgowców
Wyprowadzanie szybowca „Żabuś” na linię startu podczas I Konkursu Ślizgowców

W konkursie tym brało udział 9 konstrukcji. Starty odbywały się z lin gumowych. Długotrwałość wykonywanych w ten sposób lotów liczyła się w minutach i sekundach. Konkurs wzbudził sensację nie tylko wśród mieszkańców okolicy, ale i w Krakowie, skąd przyjeżdżały wycieczki, aby oglądać bezsilnikowe loty i liczne kraksy, które z powodu niedoskonałości pionierskich konstrukcji zdarzały się często.

Ogółem w trakcie zawodów wykonano 18 lotów. Zwyciężył szybowiec „Akar”, skonstruowany przez Adama Karpińskiego, ówczwesnego studenta Politechniki Warszawskiej i pilotowany przez jego brata, Tadeusza Karpińskiego, znanego później polskiego pilota komunikacyjnego. Do niego należał najdłuższy lot konkursu, trwający 3 minuty 6 sekund oraz najdłuższy przelot na odległość 3 kilometrów.

Obecnie w Czarnej Górze rozgrywane są czasem zawody modelarskie, organizowane przez Aeroklub Nowy Targ. Ze zboczy Litwinki korzystają także chętnie paralotniarze.

W 2003 roku na górze ustawiono też cokół z tablicą, upamiętniającą konkurs szybowcowy. Na tablicy znajduje się cytat z Juliana Korsaka: „Człowiek ośmielony odebrał ptakom skrzydła” oraz napis: „Polskim pilotom-konstruktorom w hołdzie za ich odwagę w zdobywaniu przestworzy, za ich twórczy upór w konstruowaniu pierwszych szybowców i za zasługi dla polskiego szybownictwa w 80. rocznicę krajowych zawodów szybowcowych, rozegranych w Czarnej Górze”.