25 sierpnia 2024 r. w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie świętowaliśmy 90. rocznicę dwóch doniosłych zwycięstw Polaków w międzynarodowych zawodach samolotów turystycznych i balonowych. Na zwiedzających czekała moc wrażeń m.in: symulatory lotów, wystawa sprzętu wojskowego, pokazy eksperymentów naukowych, prezentacja bolidu na wodór i rakiety z napędem odrzutowym, lotnicza gra terenowa…
Były także atrakcje w powietrzu! Zapraszamy do przeczytania relacji z wydarzenia.
Patronat honorowy nad wydarzeniem objęli:
Minister Obrony Narodowej, Wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz,
Wojewoda Małopolski Krzysztof Jan Klęczar,
Marszałek Województwa Małopolskiego Łukasz Smółka,
Aeroklub Polski.
Mecenasem wydarzenia jest Kraków Airport.
Sponsorami wydarzenia byli: Krakodlew S. A. oraz Agencja Mienia Wojskowego.
W tym roku Święto Lotnictwa Polskiego połączone było z 90. rocznicą zwycięstwa polskiej załogi: pilota Jerzego Bajana i mechanika Gustawa Pokrzywki na samolocie RWD-9 w prestiżowych międzynarodowych zawodach lotniczych Challenge 1934. Świętowaliśmy również 90. rocznicę zwycięstwa Franciszka Hynka i Władysława Pomaskiego w XXII Pucharze Gordona Bennetta – najstarszych i najbardziej renomowanych zawodach balonowych na świecie. Z tego względu tegoroczne Święto Lotnictwa Polskiego miało wymiar szczególny – przygotowaliśmy szereg atrakcji o charakterze edukacyjnym i kulturalnym.
Choć tegoroczna edycja święta trwała tylko jeden dzień, program by bardzo bogaty. Coś dla siebie mogli znaleźć zarówno miłośnicy techniki wojskowej, malarstwa, motoryzacji (zabytkowej i sportowej), modelarstwa, szybownictwa, a nawet fascynaci technologii kosmicznych!
Msza, Apel, przeloty samolotów, spadochroniarze…
25 sierpnia, jak na niedzielę przystało, świętowanie rozpoczęło się od mszy św. w intencji Lotników i pracowników naszego muzeum, koncelebrowanej przez ks. dr. Łukasza Piórkowskiego Dyrektora Muzeum Dom Rodzinny Jana Pawła II w Wadowicach oraz ks. Sebastiana Kozyrę Dyrektora Instytutu Dialogu Międzykulturowego im. Jana Pawła II w Krakowie.
W tym roku swoją obecnością na Święcie Lotnictwa Polskiego zaszczycili nas:
Po mszy św. nastąpił Apel Poległych, który rozpoczął się od odegrania hymnu państwowego i wciągnięcia flagi państwowej na maszt.
Zebranych przywitał Tomasz Kosecki, Dyrektor Muzeum Lotnictwa Polskiego, który w swoim wystąpieniu zwrócił uwagę na okoliczności w jakich nasi piloci 90 lat temu odnosili sukcesy:
Aby zrozumieć, jak ważne dla Polaków były zwycięstwa lotnicze z roku 1934, musimy oczami naszej wyobraźni przenieść się do początku lat 30 tych ub. wieku i zdać sobie sprawę co wówczas się działo. Polska jako niepodległe państwo istnieje dopiero kilkanaście lat i w obronie naszej suwerenności musieliśmy stoczyć zwycięską wojnę z bolszewikami. Na świecie szaleje kryzys gospodarczy. Niemcy kwestionują postanowienia Traktatu Wersalskiego i do władzy dochodzi Hitler. Pomimo tak skomplikowanej sytuacji polityczno-gospodarczej byliśmy w stanie budować samoloty i wygrywać międzynarodowe zawody, ustanawiać rekordy. Był to dla ówcześnie żyjących Polaków ogromny powód do dumy, a z dzisiejszego punktu widzenia rzecz niewiarygodna. Dlatego chciałbym, abyśmy dzisiaj, 90 lat od tych sukcesów, zadali sobie pytanie: Jak to było możliwe, że byliśmy w stanie budować samoloty i silniki? Co motywowało Polaków do działania? Czy dzisiaj, ciesząc się z tych sukcesów, nie powinniśmy się zastanowić, co o nas napiszą następne pokolenia Polaków? Czy damy im powód do dumy? – mówił podczas swojego wystąpienia Dyrektor Tomasz Kosecki.
Następnie list okolicznościowy od pani Iwony Gibas Członka Zarządu Województwa Małopolskiego odczytała pani Monika Gubała, Dyrektor Departamentu Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego.
Odbyło się także uhonorowanie członków Krakowskiego Klubu Seniorów Lotnictwa Medalami Opiekuna miejsc pamięci narodowej. Odznaczenia wręczył Marcin Tatara, pełnomocnik Wojewody Małopolskiego do spraw integracji środowisk kombatanckich i osób represjonowanych. Uhonorowani zostali:
Po wręczeniu odznaczeń podporucznik Bartosz Gąsior z 6. Batalionu Dowodzenia odczytał okolicznościowy apel pamięci, a pododdział honorowy pod dowództwem Pana porucznika Sebastiana Zięby oddał salwę honorową.
Poczet sztandarowy wraz ze złożeniem kwiatów przy Ścianie Pamięci Muzeum Lotnictwa Polskiego wystawili także Krakowski Klub Seniorów Lotnictwa oraz Aeroklub Krakowski. Posterunek honorowy oraz poczet flagowy wystawił 6. Batalion Dowodzenia, a oprawę muzyczna zapewniła Orkiestra Reprezentacyjna Sił Powietrznych Rzeczpospolitej Polskiej.
Warto było patrzeć w niebo!
W tym roku dzięki sprzyjającym warunkom pogodowym można było podziwiać także atrakcje na niebie! W powietrzu zaprezentowały się muzealne eksponaty latające: An-2 „Wiedeńczyk, Jak-18 i Piper Cub, a oprócz nich przeloty wykonały jeszcze inne samoloty wśród nich m.in. takie perełki jak replika RWD-5 i M-26 Iskierka. Byli także spadochroniarze, którzy po mistrzowsku i wśród owacji lądowali na oczach uczestników wydarzenia.
Około godziny 13-tej przed Dużym Hangarem odbył się koncert oraz pokaz musztry paradnej w wykonaniu Orkiestry Reprezentacyjnej Sił Powietrznych. A niedługo po nim w Gmachu Głównym Muzeum wernisaż wystawy malarskiej Volare Bogumiła Książka, będącej częścią cyklu Loty, za który autor otrzymał Nagrodę im. Witolda Wojtkiewicza 2024 r.
Wspomnienie lotniczych zwycięstw o randze na miarę mundialu
Z okazji rocznicy dwóch polskich lotniczych zwycięstw z 1934 r., podczas obchodów Święta Lotnictwa Polskiego w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie odbyły się wystawy i panel dyskusyjny: Bohaterowie Polskich Skrzydeł. Zwycięskie załogi zawodów Challenge 1934 r. oraz Puchar Gordona Bennetta 1933-35 r.
O historii zmagań Challenge bardzo interesująco opowiadali Zygmunt Szeremeta – członek Krakowskiego Klubu Seniorów Lotnictwa i autor wielu publikacji o tematyce lotniczej oraz Jarosław Dobrzyński, kustosz Działu Zbiorów Muzeum Lotnictwa Polskiego, natomiast o Pucharze Gordona Bennetta rozmawiali: dr hab. Krzysztof Mroczkowski, zastępca dyrektora Muzeum Lotnictwa Polskiego ds. naukowych oraz Jacek Bogdański i Przemysław Mościcki – czyli piloci POL-1 – Team Poland One, reprezentujący Polskę w 67. edycji zawodów o Puchar Gordona Bennetta.
Jacek Bogdański to doświadczony polski pilot balonowy, który w 2018 r. wraz z Mateuszem Rękasem zwyciężył w Pucharze Gordona Bennetta. Przemysław Mościcki niedawno dołączył do wąskiego grona pilotów gazowych, a swój debiut miał w zeszłorocznych zawodach o Puchar Gordona Bennetta w Albuquerque w Stanie Nowy Meksyk.
Ponadto Muzeum otworzyło dla zwiedzających część na co dzień niedostępną – na pierwszym piętrze gmachu głównego można było zobaczyć m.in.: oryginalny Puchar Gordona Bennetta wypożyczony od Aeroklubu Polskiego, a także witrażowe repliki historycznych polskich balonów zdobywców pucharu Gordona Bennetta wykonane przez Sławomira Intka z Pracowni Witraży Intek-Art z Torunia.
Dodatkową atrakcją miały być wieczorne pokazy balonów, niestety ze względu na bardzo porywisty wiatr nie udało się w pełni ich przeprowadzić. Uczestnicy Święta Lotnictwa Polskiego zobaczyli jednak pokaz napełniania powietrzem czaszy balonu, a chętni mogli sfotografować się w koszu balonowym.
Sięgamy chmur, sięgniemy gwiazd! – atrakcje towarzyszące
Święto Lotnictwa Polskiego to nie tylko wydarzenie upamiętniające sukcesy polskich lotników – to także źródło inspiracji i możliwość spotkania ze współczesnymi innowatorami w dziedzinie awiacji i kosmonautyki. Koła naukowe studentów Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Robotyki AGH zaprezentowały nie tylko rakietę z napędem odrzutowym, ale również psa-robota i własnoręcznie skonstruowany bolid wyścigowy!
Z ekologicznymi technologiami wodorowymi wykorzystywanymi do napędzania pojazdów zapoznali uczestników wydarzenia członkowie AGH Project Hydrive, a fani dronów mogli porozmawiać z innowatorami z zespołu AGH Drone Engineering.
O tym jak działa nowoczesne lotnisko cywilne, jak wygląda ścieżka pasażera i komu zawdzięczamy sprawne odprawy na wakacyjne (i nie tylko) loty opowiedzieli eksperci z Centrum Edukacji Lotniczej Kraków Airport.
Dzieciaki bawiły się najlepiej!
Na Święcie Lotnictwa Polskiego co roku szczególnie mile widziane są rodziny z dziećmi. Wiele atrakcji przewidziano właśnie z myślą o nich! Partnerzy wydarzenia tacy jak: Małopolskie Centrum Nauki Cogiteon, Instytut Pamięci Narodowej, Kraina Bzików i Muzeum AK przygotowały liczne warsztaty, gry edukacyjne i pokazy eksperymentów. W namiocie Muzeum Lotnictwa Polskiego można było wziąć udział w quizach wiedzy lotniczej oraz warsztatach mistrzowskiego składania papierowych samolotów. Natomiast na stosiku Krainy Bzików odbywało się kolorowe malowanie twarzy. Wiele osób wzięło także udział w lotniczej grze terenowej przygotowanej przez nasze Muzeum we współpracy z Małopolskim Centrum Nauki Cogiteon, podczas której zdobywało się kolejne części samolotu do własnoręcznego złożenia.
Dużym powodzeniem cieszyły się także symulatory VR: symulator loty myśliwcem F16 oraz odlewania i konstruowania Boeinga 737.
Święto Lotnictwa Polskiego 2025 – warto wpisać do kalendarza
Od 2021 r. Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie organizuje obchody Święto Lotnictwa Polskiego, które ma za zadanie przybliżać uczestnikom zarówno światowe osiągnięcia polskich lotników jak i lotnicze tradycje Małopolski.
Święto Lotnictwa Polskiego przypomina, że my Polacy także w obszarze lotniczym mamy powody do dumy i nie chodzi tylko o spektakularne zwycięstwo Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury w Międzynarodowych Zawodach Samolotów Turystycznych Challenge 1932, ale także o dokonania naszych inżynierów, konstruktorów, baloniarzy, szybowników, pilotów eksperymentalnych… To jest wspaniała spuścizna, to są historie o odwadze, innowacyjności, przecieraniu nowych szlaków, historie, które powinny inspirować kolejne pokolenia – mówi Tomasz Kosecki, Dyrektor Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.
Już dziś zapraszamy Państwa na przyszłoroczne obchody Święta Lotnictwa Polskiego 2025!
Patronat medialny nad wydarzeniem objęli: TVP Historia, TVP3 Kraków, Radio Kraków, Polska Zbrojna. Historia, Dziennik Polski, Gazeta Krakowska, Kraków.naszemiasto.pl, LoveKrakow.pl, Gość Niedzielny, Głos Seniora, Przegląd Lotniczy, dlapilota.pl, aviation24.pl, MILMAG
Zachęcamy do przeczytania o wystawach czasowych, których wernisaże odbyły się podczas Święta Lotnictwa Polskiego:
PUCHAR GORDONA BENNETTA 1933 – 35
Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji ze Święta Lotnictwa Polskiego 2024:
