Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie z okazji 100-lecia II Wszechpolskiego Konkursu Szybowcowego na Oksywiu (1925), zorganizowało wystawę czasową, której wernisaż odbył się w czwartek, 12 czerwca 2025 r. Wydarzenie połączone było z konferencją naukową poświęconą początkom polskiego szybownictwa – jednej z najważniejszych kart w historii narodowego lotnictwa sportowego.
Wystawa czasowa prezentuje wydarzenia, które miały miejsce dokładnie 100 lat temu – w dniach 17 maja – 14 czerwca 1925 r. na Oksywiu pod Gdynią odbył się II Wszechpolski Konkurs Szybowcowy. Były to drugie w historii zawody szybowcowe na ziemiach polskich, zorganizowane przez Związek Lotników Polskich pod honorowym patronatem Prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego oraz Ligi Obrony Powietrznej Państwa. W zawodach wzięło udział 15 szybowców oraz 11 pilotów, a zwycięzcą został Stanisław Wrembel na szybowcu „Miś”, zaprojektowanym przez inż. Michała Bohatyrewa.
Choć wyniki konkursu – z najdłuższym lotem trwającym zaledwie 65 sekund – z dzisiejszej perspektywy mogą wydawać się skromne, to właśnie te zawody zapoczątkowały rozwój polskiego szybownictwa oraz nauki konstruowania i pilotowania szybowców.
Wystawa dostępna była dla zwiedzających w dniu wernisażu na foyer pierwszego piętra Gmachu Głównego (przed salą konferencyjną), następnie została przeniesiona na antresolę Hangaru Głównego, gdzie można będzie ją podziwiać do 30 września 2025 r.
W ramach wydarzenia odbyła się także konferencja naukowa, w czasie której prelegenci przedstawili szeroki kontekst historyczny, techniczny i społeczny II Wszechpolskiego Konkursu Szybowcowego:
Konferencję otworzył Tomasz Kosecki, Dyrektor Muzeum, prezentując referat pt. „Geneza i skutki organizacji szybowcowych zawodów w II RP”. W swoim wystąpieniu przedstawił kontekst historyczny rozwoju szybownictwa w odrodzonej Polsce, a także konsekwencje i wpływ konkursów szybowcowych na krajową myśl techniczną oraz rozwój aeroklubów.
Następnie głos zabrał Zygmunt Szeremeta, który w referacie „Kultura techniczna wczesnego szybownictwa – między amatorszczyzną a profesjonalizacją” poruszył temat pionierskiego ducha lat 20. XX w., ukazując drogę od pasji konstruktorów-amatorów do profesjonalizacji sportu szybowcowego.
Trzeci prelegent, Marek Siuta, zaprezentował referat pt. „Polskie konstrukcje szybowcowe w konkursie na Oksywiu – przegląd i analiza osiągów”. Jego wystąpienie było doskonałą okazją do przypomnienia najważniejszych projektów konstrukcyjnych oraz ich twórców, a także do technicznej analizy możliwości prezentowanych wtedy szybowców.
Na zakończenie głos zabrał dr hab. Krzysztof Mroczkowski, który w referacie „Wojsko, aerokluby i entuzjaści – aktorzy drugiego Konkursu Szybowcowego w 1925 roku” przybliżył złożoną sieć relacji między środowiskiem wojskowym, cywilnymi pasjonatami lotnictwa a młodym ruchem aeroklubowym.
Wystąpienia prelegentów ukazały Konkurs w Oksywiu nie tylko jako wydarzenie sportowe, ale przede wszystkim jako kluczowy moment w kształtowaniu się polskiej szkoły szybownictwa.
Serdecznie dziękujemy wszystkim uczestnikom dzisiejszej konferencji naukowej oraz wernisażu wystawy poświęconej II Wszechpolskiemu Konkursowi Szybowcowemu w Oksywiu!
Szczególne wyrazy wdzięczności kierujemy do naszych prelegentów – za niezwykle ciekawe i inspirujące wystąpienia, które pozwoliły zgromadzonym spojrzeć na początki polskiego szybownictwa z różnych perspektyw: historycznej, technicznej i społecznej.
W sposób szczególny dziękujemy także Dyrekcji, nauczycielom oraz uczniom XXIII Liceum Ogólnokształcącego im. płk. pil. Stanisława Skarżyńskiego w Krakowie – za obecność, aktywne uczestnictwo i wyjątkowe zainteresowanie historią polskiego lotnictwa. To właśnie dzięki takim spotkaniom młode pokolenie może z bliska odkrywać pasję, odwagę i determinację pionierów polskich skrzydeł.
Dziękujemy, że byliście z nami!
Zachęcamy do obejrzenia fotorelacji z wydarzenia:
