Logo Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie
Ekspozycja stała Samoloty

De Havilland DH.112 Sea Venom

Kraj:Wielka Brytania
Typ:samolot myśliwsko-bombowy
Rok:1956
Samolot De Havilland DH.112 Sea Venom

De Havilland DH.112 Venom to odrzutowy samolot bojowy, opracowany w wytwórni De Havilland Aircraft Company w oparciu o wcześniejszy samolot de Havilland Vampire. Znaczącą rolę w pracach nad tym samolotem odegrał polski konstruktor Stanisław Prauss (twórca samolotu PZL.23 Karaś), który podczas wojny znalazł się w Wielkiej Brytanii i po wojnie pozostał na emigracji.

Prototyp został oblatany 2 września 1949 r., a w 1951 r. do służby weszły pierwsze egzemplarze jednomiejscowej wersji myśliwsko-bombowej FB Mk.1. W 1953 r. w jednostkach RAF pojawił się dwumiejscowy nocny wariant myśliwski Venom NF Mk.2, z załogą złożoną z pilota i operatora radaru. Następnie powstał udoskonalony wariant NF Mk.3, wyposażony w fotele wyrzucane, mocniejszy silnik Ghost 104 i nowy radar APS-57 produkcji amerykańskiej. W sumie wyprodukowano 849 „lądowych” Venomów w Wielkiej Brytanii oraz 250 na licencji w Szwajcarii.

Sea Venom był morskim wariantem myśliwca Venom NF Mk.2, dostosowanym do operowania z pokładów lotniskowców, a więc wyposażonym w składane skrzydła i hak „chwytający” podczas lądowania liny skracające dobieg. Do opracowania tej maszyny zatrudniony został inny polski konstruktor, Wsiewołod Jakimiuk (twórca myśliwca PZL P.11c), który wcześniej w kanadyjskim oddziale firmy De Havilland stworzył samolot szkolny DHC-1 Chipmunk i lekki transportowiec DHC-2 Beaver. Pierwszy do produkcji skierowany został wariant FAW Mk.20, będący odpowiednikiem myśliwca Venom NF Mk.2.

Myśliwce Sea Venom były intensywnie używane przez Fleet Air Arm (brytyjskie lotnictwo morskie) w latach 50. W październiku i listopadzie 1956 r. samoloty z 809, 892 i 893 dywizjonów FAA, stacjonujących na lotniskowcach HMS Albion i HMS Eagle wzięły udział w operacji „Muszkieter” – zablokowanej przez ONZ próbie odbicia przez wojska brytyjskie i francuskie Kanału Sueskiego, znacjonalizowanego przez rząd Egiptu. Brały też udział w konfliktach w Jemenie w 1957 r. i na Cyprze w 1958 r. W 1959 r. zostały zastąpione w jednostkach bojowych przez samoloty DH.110 Sea Vixen. Kilkanaście Sea Venomów FAW Mk.21 i Mk.22 przebudowano na samoloty walki radioelektronicznej ECM Mk.21 i Mk.22. W drugoliniowych jednostkach FAA Sea Venomy służyły do 1970 r.

Muzealny egzemplarz XG613 przez cały okres swojej służby był wykorzystywany do prób w locie – najpierw od 1956 r. przez zakłady De Havillanda, potem od 1958 r. do prób zbiorników odrzucanych w Aeroplane and Armament Experimental Establishment w Boscombe Down i w latach 1960-69 w Royal Aircraft Establishment w Bedford. W 1969 r. został przekazany do Imperial War Museum i trafił do zbiorów Shuttleworth Collection w Old Warden, skąd w 1971 r. został przeniesiony do Duxford. Zakupiony w 2012 przez Muzeum Lotnictwa Polskiego i sprowadzony do Krakowa w maju 2013 r.

Dane techniczne:

Rozpiętość13,09 m
Długość11,2 m
Masa startowa6500 kg
Maksymalna prędkość925 km/h
Pułap15000 m
Zasięg1600 km
Uzbrojenie4 działka 20 mm Hispano Mk.V; 8 rakiet niekierowanych 27 kg RP-3 lub 2 bomby 450 kg MC
Silnikturboodrzutowy Ghost 104 o ciągu 22 kN