Logo Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie
Ekspozycja stała Samoloty

Northrop F-5E Tiger II

Kraj:USA
Typ:samolot myśliwski
Rok:1970
Samolot Northrop F-5E Tiger II

W połowie lat 50. w znanej amerykańskiej firmie lotniczej Northrop przeprowadzono analizę rozwoju myśliwców, kosztów ich produkcji i późniejszej eksploatacji oraz rynków zbytu. Specjaliści zwrócili uwagę na brak taniego, lekkiego myśliwca wielozadaniowego. W 1955 roku zespół konstruktorów z własnej inicjatywy rozpoczął projektowanie nowego samolotu, któremu przydzielono firmowe oznaczenie N-156.

W 1954 roku pojawił się interesujący silnik turboodrzutowy General Electric J-85 przeznaczony dla samolotów-pocisków, który charakteryzował się małymi wymiarami, małą masą i dużym ciągiem. Silnik, po zamontowaniu dopalacza, okazał się wymarzonym napędem dla opracowywanego N-156.

W połowie 1958 roku przeprowadzono negocjacje z Departamentem Obrony, w wyniku których powrócono do projektu myśliwca, nazwanego N-156F Freedom Fighter. Myśliwiec był dolnopłatem napędzanym dwoma silnikami J-85. Jego kadłub został zbudowany zgodnie z „regułą pól”, dzięki odpowiedniemu kształtowi i płaskiej dolnej części współpracował ze skrzydłami przy wytwarzaniu siły nośnej (tzw. kadłub nośny).

Uzbrojeniem samolotu były dwa działka kal. 20 mm, dwa kierowane pociski rakietowe powietrze-powietrze typu Sidewinder naprowadzające się na źródło promieniowania podczerwonego, bomby (w tym kierowane radiem) i rakiety niekierowane, można też było zabierać dodatkowe zbiorniki paliwa. Samolot zabierał 2800 kg ładunku bojowego.

W 1962 kwietniu N-156F został wybrany dla programu MAP (Program Wzajemnej Pomocy) przewidującego dostawy sprzętu wojskowego dla krajów zaprzyjaźnionych ze Stanami Zjednoczonymi. Nowy myśliwiec idealnie nadawał się do tego, gdyż był tani oraz prosty w obsłudze i dzięki temu bardziej dostępny dla państw mniej zamożnych. Dzięki doskonałym właściwościom był też potem kupowany przez siły powietrzne kilku krajów NATO.

W październiku 1962 roku zmieniono nazwę prototypów na YF-5A. W 1964 roku rozpoczęto produkcję seryjną samolotu pod nazwą F-5A. Pierwsza dostawa F-5A w ramach programu MAP nastąpiła dla Iranu. Potem otrzymały je inne państwa. F-5A i jego dwumiejscowy wariant szkolno-bojowy F-5B były produkowane również na licencji w Kanadzie w wytwórni Canadair (samoloty wykonane dla Holandii, były montowane w kooperacji z holenderskimi zakładami Fokker) i Hiszpanii w firmie CASA. F-5A i F-5B przekazywane innym odbiorcom różniły się niektórymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi i wyposażeniem.

W 1968 roku firma General Electric opracowała nową wersję silnika J-85 o ciągu powiększonym o 25%. Zastosowano go do napędu kolejnej wersji samolotu myśliwskiego F-5, oblatanej w sierpniu 1972 roku i skierowanego do produkcji pod nazwą F-5E Tiger II. W nowej konstrukcji zastosowano szereg rozwiązań stosowanych i wypróbowanych na różnych odmianach F-5A. Nowy samolot otrzymał mechanizację skrzydła (przednie i tylnie klapy służące do zmiany krzywizny profilu płata w zależności od warunków lotu), zastosowaną w produkowanych dla Holandii NF-5. Również z holenderskich NF-5 i kanadyjskich CF-5A przejęto umieszczone po bokach kadłuba i zamykane żaluzjami dodatkowe otwory ssące dla silników. Z tych dwóch samolotów przejęto też dwupołożeniową przednią goleń podwozia ułatwiającą start oraz powiększone zbiorniki paliwa. Hak skracający lądowanie przejęto z F-5A(G) produkowanych dla Norwegii. F-5E otrzymał skrzydła o większej rozpiętości i z powiększonymi napływami w części przykadłubowej. F-5E mógł mieć zamontowaną instalację do tankowania w locie z samolotu-tankowca. W przedniej części kadłuba umieszczono celownik radiolokacyjny. Wszystkie te zmiany w konstrukcji i wyposażeniu wpłynęły na zwiększenie prędkości, udźwigu podwieszanych środków bojowych (3175 kg) oraz poprawiły właściwości manewrowe. Dotychczasowe uzbrojenie rozszerzono o dodatkowe zasobniki z uzbrojeniem strzeleckim, bomby naprowadzane laserem i rakiety kierowane powietrze-ziemia Maverick.

Lotnictwo amerykańskie używało kilkadziesiąt samolotów F-5E w specjalnych jednostkach szkoleniowych. Myśliwce służyły do pozorowania przeciwnika (rosyjskich samolotów MiG-17 i MiG-21) w czasie szkolenia i ćwiczeń wojskowych. Różne wersje F-5 są w dalszym ciągu na uzbrojeniu, w niektórych krajach poddaje się je modernizacji. Samoloty F-5 różnych wersji brały udział w kilku konfliktach lokalnych, w tym w wojnie wietnamskiej, w wojnie między Iranem i Irakiem oraz w wojnie domowej w Etiopii.

Egzemplarz muzealny został przekazany Polsce przez rząd Wietnamu pod koniec lat 70. Był wykorzystywany do testów. W 1992 roku został przekazany do Muzeum.

Dane techniczne:

Rozpiętość8,13 m
Długość14,68 m
Masa startowa11192 kg
Maksymalna prędkość1734 km/h
Pułap15545 m
Zasięg2863 km (ze zbiornikami dodatkowymi)
Uzbrojenieopis w tekście
Silnik2 x J85-GE-13 o ciągu 2270 kG każdy