Logo Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie
Ekspozycja stała Samoloty

RWD-13

Kraj:Polska
Typ:samolot sportowy
Rok:1935
Samolot RWD-13

RWD – Stanisław Rogalski, Stanisław Wigura i Jerzy Drzewiecki – trójka inżynierów, którzy na początku lat 30. opracowali całą rodzinę doskonałych samolotów sportowych. Na RWD-5bis kpt. Stanisław Skarżyński samotnie pokonał Atlantyk. RWD-6 pilotowany przez Franciszka Żwirkę i Stanisława Wigurę zwyciężył w 1932 roku w międzynarodowych zawodach Challenge International des Avions de Tourisme. W dwa lata później kpt. pilot Jerzy Bajan wraz ze st. sierż. mechanikiem Gustawem Pokrzywką na RWD-9 powtórzyli ich sukces.

Jesienią 1934 roku na zamówienie Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej (LOPP) inżynierowie Stanisław Rogalski, Leszek Dulęba i Jerzy Drzewiecki opracowali popularny samolot turystyczny. Początkowo miał on nosić oznaczenie RWD-6bis – trzymiejscowy płatowiec był rozwinięciem RWD-6 i RWD-9. Zrezygnowano ze skomplikowanych i drogich rozwiązań, zachowując jednak doskonałe własności pilotażowe oraz krótki start i lądowanie.

Na kratownicę kadłuba spawaną z rur stalowych nałożona była karoseria (w celu nadania kształtu aerodynamicznego) składająca się z podłużnic i sklejkowych wręg. Całość kryta była płótnem, a drewniane skrzydła pokryte były sklejką i płótnem. Kabina o dobrej widoczności posiada wentylację i ogrzewanie. Podwozie o dużym skoku amortyzatorów pozwalało na bezpieczne „twardsze” lądowanie. Na skrzydłach pozostawiono automatyczne sloty i szczelinowe lotki, rezygnując jednak z klap. W celu łatwiejszego hangarowania skrzydła składane były wzdłuż kadłuba. Napęd samolotu stanowił silnik rzędowy.

Wkrótce prototyp RWD 13 o rejestracji SP-AOA, został oblatany przez Kazimierza Chorzewskiego w dniu 15 stycznia 1935 roku. Po wprowadzeniu drobnych zmian w konstrukcji płatowca, w maju tego samego roku rozpoczęto produkcję seryjną samolotów RWD-13. Przerwał ją dopiero wybuch wojny w 1939 roku. Spośród wyprodukowanych około 100 egzemplarzy, blisko 20 wyeksportowano – w Brazylii jedna maszyna tego typu lata do dziś. W Polsce większość samolotów RWD-13 zakupiło Ministerstwo Komunikacji i LOPP. Kilka znalazło się w rękach prywatnych, dwa lub trzy egzemplarze zakupiły w sierpniu 1939 roku władze wojskowe. Podczas dostarczania ich we wrześniu do bazy w Brześciu jako maszyn dyspozycyjnych jeden z samolotów został pomyłkowo ostrzelany przez własną artylerię przeciwlotniczą. Produkcję licencyjną samolotów tego typu podjęły również jugosłowiańskie zakłady Rogożarski. We wrześniu 1939 roku blisko 30 RWD-13 i 13S internowano w Rumunii i Szwecji.

Od 1937 roku równolegle produkowano sanitarny wariant RWD-13S, opracowany przez inż. Bronisława Żurakowskiego. Podczas Międzynarodowego Konkursu Lotnictwa Sanitarnego w Luksemburgu w lipcu 1938 roku samolot w tej wersji uznany został za najlepszą maszynę. Oprócz tego konkursu samoloty RWD-13 brały udział w krajowych i zagranicznych imprezach lotniczych: między innymi w Międzynarodowym Zlocie Skautowym w Holandii, IV Międzynarodowym Mityngu Lotniczym w Zurich oraz w Międzynarodowym Zlocie nad Jeziorem Balaton. W maju 1939 roku luksusowo wykończony RWD-13 z rejestracją SP-BNY został podarowany przez Prezydenta Rzeczypospolitej jako prezent ślubny dla perskiego następcy tronu Mohammeda Rezy

Dane techniczne:

Rozpiętość11,5 m
Długość7,85 m
Masa startowa930 kg
Maksymalna prędkość210 km/h
Pułap4200 m
Zasięg900 km
Uzbrojenie
Silnik4-cylindrowy, rzędowy, odwrócony PZInż. (lic. Walter) Major A o mocy 130 KM (95 kW)