Logo Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie
Ekspozycja stała Szybowce

Szybowiec SZD-10 bis Czapla – proces renowacji

Kraj:Polska
Typ:dwumiejscowy szybowiec szkolenia podstawowego
Rok:1953
szybowiec czapla na trawie przed hangarem głównym Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie

Szybowiec SZD-10 bis Czapla, który będzie można podziwiać na nowej wystawie stałej „Z wiatrem i pod wiatr. Lotnictwo cywilne” został poddany w latach 2023-2024 kompleksowej konserwacji w Zakładzie Szybowcowym „Jeżów”, obejmującej m.in. oczyszczenie wszystkich elementów, odtworzenie brakujących części, przepłótnienie i polakierowanie konstrukcji.

SZD-10 Czapla to polski dwumiejscowy szybowiec szkoleniowy, zaprojektowany w 1953 roku przez zespół konstruktorów Szybowcowego Zakładu Doświadczalnego w Bielsku-Białej, w skład którego wchodzili Roman Zatwarnicki, Irena Kaniewska i Marian Gracz. Szybowiec ten został opracowany w odpowiedzi na potrzebę zastąpienia jednomiejscowych szybowców szkolnych dwumiejscowymi, co miało na celu poprawę efektywności szkolenia pilotów.

Czapla charakteryzuje się drewnianą konstrukcją typu „górnopłat zestrzałowy”, z miejscami dla ucznia i instruktora w układzie tandem. Szybowiec umożliwia start za pomocą lin gumowych, wyciągarki oraz za samolotem, co czyni go wszechstronnym w różnych warunkach szkoleniowych.

Szkolenie szybowcowe kandydatów do WOSL Dęblin na lotnisku wojskowym Mierzęcice (dzisiaj port lotniczy Pyrzowice) w lipcu 1961 roku. Na zdjęciu kursant w szybowcu SZD-10 Czapla. Fot. Marek Dębski

Prototyp SZD-10 Czapla oblatano 23 listopada 1953 roku. Po wprowadzeniu niezbędnych modyfikacji konstrukcyjnych, produkcja seryjna trwała w latach 1955–1958. Zbudowano 157 egzemplarzy tego szybowca. Czapla była wykorzystywana nie tylko w Polsce, ale także eksportowana do Finlandii i Turcji.

Projekt udało się zrealizować dzięki dofinansowaniu z Programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Wspieranie działań muzealnych” w ramach zadania „Renowacja unikatowych szybowców Muzeum Lotnictwa Polskiego – etap II: IS-1 Sęp, IS-C Żuraw i SZD-10 Czapla”.

Grafika informacyjna o dofinansowaniu ze środków Funduszu Promocji Kultury. „Renowacja unikatowych szybowców Muzeum Lotnictwa Polskiego – etap II: IS-1 Sęp, IS-C Żuraw i SZD-10 Czapla”. Dofinansowanie: 269014,12 zł. Całkowita wartość: 515 150,00 zł. Data podpisania umowy: 20.10.2023 r.

Skrócona dokumentacja fotograficzna renowacji:

Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

banner Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego