Logo Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie

E. 14. Kościelisko/Gronik

Gronik to niewielki przysiółek położony na wysokości 945 m n.p.m., około 4,5 km na południowy-zachód od centrum Zakopanego, bezpośrednio przy szosie prowadzącej do Kir i dalej do Doliny Chochołowskiej. Malownicza ta droga biegnie u podnóża Tatr Zachodnich i rozpoczyna się od skrzyżowania ulicy Kościeliskiej i Krupówek. Na południu, nad ciemnozielonym świerkowym wałem Regli, wznosi się ściana Giewontu.

Za skrzyżowaniem z drogą odchodzącą do Kościeliska, szosa zbliża się w kierunku porośniętych świerkowym lasem Regli. Po lewej stronie szosy znajduje się śródleśna polana zwana Gąsieniców Potok, położona u wylotu Doliny Małej Łąki, z płynącym w niej Małołąckim Potokiem. Kilka setek metrów dalej na łuku drogi, po jej prawej stronie, ukazuje się Gronik, o czym informuje piękna stylowa brama z szachownicą i lotniczą „Gapą”.

Według niektórych przekazów, to tutaj mieściło się rodowe gniazdo Matejów, ostatnich legendarnych zbójników podhalańskich. Nazwa „Gronik” wiąże się także z innym zbójnikiem. Jeszcze w okresie międzywojennym przysiółek Gronik nosił nazwę Nędzów Gronik. To właśnie tutaj mieszkał, według Kazimierza Przerwy-Tetmajera, jego bohater „Janosik Nędza Litmanowski, hetman zbójecki z Nędzowego Gronika w Polanach”.

Trzy piękne wille góralskie, które stały się podstawą bazy lokalowej Wojskowego Ośrodka Kondycyjnego (WOSzK) dla personelu latającego w 1957 roku, zostały wzniesione w latach 1936-37 według projektu znanego zakopiańskiego architekta inż. Stefana Meyera.

Święto Wojska Polskiego WOSzK „Gronik” – złożenie kwiatów pod Pomnikiem Lotnika
Święto Wojska Polskiego WOSzK „Gronik” – złożenie kwiatów pod Pomnikiem Lotnika

WOSzK „Gronik” został sformowany w roku 1957 na podstawie Zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP Nr 052/Org. z dnia 16 marca 1957 roku jako Ośrodek Kondycyjny dla Personelu Latającego. Jednostkę formowano wg etatu Nr 21/263 o etatowym stanie osobowym 9 żołnierzy i 11 pracowników wojska. Niedługo potem, Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego WP Nr 0153/Org. z dnia 20 sierpnia 1957 roku, przeformowano istniejący już Ośrodek na etat Nr 21/269 o etatowym stanie osobowym 20 żołnierzy i 16 pracowników wojska. W roku 1966 zmieniono nazwę Ośrodka na obecną tj. Wojskowy Ośrodek Szkoleniowo-Kondycyjny. Przez jakiś czas od roku 1975 WOSzK był włączony w skład Wojskowego Zespołu Wypoczynkowego „Zakopane-Kościelisko”.

Obecnie WOSzK zajmuje się organizacją turnusów szkoleniowych dla personelu Sił Powietrznych RP. Do dyspozycji instruktorów i żołnierzy przebywających na turnusach są: basen, siłownia, baza hotelowa, hala sportowa, a także sala widowiskowo-konferencyjna. Aktualnie w WOSzK planowane są prace przystosowawcze pomieszczeń do prowadzenia szkoleń w zakresie symulatora dezorientacji przestrzennej.