Radziecki rakietowy system przeciwlotniczy S-75 korzeniami swoimi sięga połowy lat 50. Stał się jednym z najbardziej popularnych i szeroko stosowanych systemów obrony powietrznej. Jego różne wersje były stosowane w większości konfliktów lokalnych, jakie rozgrywały się w latach 60., 70., 80. oraz w pierwszej połowie lat 90.
Przeciwlotniczy rakietowy system średniego zasięgu S-75 zaprojektowano na bazie założeń technicznych oraz doświadczeń eksploatacyjnych systemu S‑25 Berkut, monstrualnego stacjonarnego kompleksu służącego od połowy lat 50. do obrony Moskwy (około 3000 wyrzutni). Nowy system S-75 nie miał być dowiązywany do konkretnego obiektu a mieć pewne cechy mobilności wszystkich swoich elementów. Prace, prowadzone przez szereg lat, związane były z uzyskiwanymi doświadczeniami z eksploatacji oraz z postępem technicznym w dziedzinie elektroniki.
Projekt rozpoczęto na podstawie Uchwały Rady Ministrów Związku Radzieckiego wydanej pod koniec 1953 roku. Konstrukcję systemu wykonało Biuro Konstrukcyjne-1 (KB-1) kierowane przez głównego konstruktora Raspletina. Współpracowało z nim kierowane przez Gruszina Biuro-Doświadczalno Konstrukcyjne -2 (OKB-2), w którym zaprojektowano rakietę. Ich wspólna, niezwykle intensywna praca przyniosła szybkie efekty. We lutym 1955 roku był gotowy doświadczalny wariant poligonowy. W kwietniu tego samego roku nastąpił pierwszy start rakiety W-750. We wrześniu i październiku 1957 roku przeprowadzono próby przewoźnego wariantu składającego się z 6 kabin, którego wszystkie elementy były przewożone na samochodach. Ten kompleks nazwano SA-75 Dźwina i przyjęto na uzbrojenie 11 grudnia 1957 roku na podstawie Uchwały Rady Ministrów Rządu ZSRR. W wariancie eksportowym SA-75M umieszczono całe wyposażenie systemu na holowanych przyczepach (podobnie zrobiono w kolejnej wersji S-75 Desna). Kompleks S-75 składał się z 6 wyrzutni. Umożliwiał prowadzenie ognia do jednego celu przy pomocy trzech rakiet odpalanych co 6 sekund. Powtórne załadowanie wyrzutni trwało do 3 minut i było wykonywane przy pomocy specjalnego samochodu transportowo-załadowczego.
Zestaw SA-75 Dźwina został wprowadzony do obrony obszaru powietrznego Polski w 1963 roku. W następnych latach uzupełniono go systemem S-75M Wołchow. Oba zestawy wycofano z uzbrojenia w latach 90., najpierw Dźwinę, a potem Wołchow. W 1995 roku Rosjanie zaproponowali użytkownikom sytemu S-75 modernizację przystosowującą kompleks do wymagań współczesnych.
