W dniach 8 i 9 marca 2024 roku w Muzeum Lotnictwa Polskiego miał miejsce Lotniczy Dzień Kobiet, podczas którego odbył się wernisaż wystawy „Kobiety w lotnictwie polskim” oraz towarzyszące wystawie inspirujące spotkania z kobietami lotnictwa: zarówno z doświadczonymi pilotkami, jak i z lotniczkami, które dopiero rozpoczynają swoją przygodę z lataniem. Wiele pań związanych z lotnictwem zasiadło także na widowni – z ogromną radością powitaliśmy między innymi panią Hannę Badurę, urodzoną w 1924 roku pilotkę, legendę polskiego środowiska lotniczego.
Aby podkreślić wyjątkowość Lotniczego Dnia Kobiet wszystkie panie biorące udział w wydarzeniu zostały obdarowane kwiatami oraz życzeniami szczęścia i pomyślności – składał je sam Dyrektor Tomasz Kosecki. Ten miły gest wywołał wiele uśmiechów na twarzach naszych gości. Mamy nadzieję, że każda z odwiedzających nas kobiet poczuła się w tych dniach naprawdę wyjątkowo.
Wydarzenie rozpoczęło się piątkowym wernisażem wystawy „Kobiety w lotnictwie polskim”. Dyrektor Tomasz Kosecki przywitał licznych gości i prelegentów, w tym znane postacie lotnicze jak: pani Adela Dankowska, wielokrotna szybowcowa rekordzistka świata, pani Jolanta Przybylak, spadochroniarka i pilotka szybowcowa, a także pani Mirosława Schneider-Rachwał, była wicemistrzyni Polski w lataniu rajdowo-nawigacyjnym. Prelekcje wygłosili także przedstawiciele Aeroklubu Krakowskiego: Roman Matyjewicz, a także Gabriela Hałoń i Daria Bebak. O pracy w Zespole Ewakuacji Medycznej opowiedziała por. Marzena Dudaryk, 8. Krakowska Baza Lotnictwa Transportowego, a o życiu i służbie Stefanii Wojtulanis-Karpowicz mówiła dr Magdalena Berkowicz.
Po prelekcjach wszyscy goście zostali zaproszeni do Hangaru Głównego, gdzie odbyło się kuratorskie oprowadzanie po wystawie. O idei ekspozycji i poszczególnych eksponatach opowiadała kurator wystawy, pani Ewa Cuber-Strutyńska.
W drugim dniu obchodów święta kobiet wszyscy, którzy przybyli do naszego muzeum, mieli możliwość wysłuchania inspirujących opowieści o pracy kobiet w różnych rodzajach lotnictwa – od lotnictwa wojskowego, przez lotnictwo komunikacyjne, po doświadczenia w szybownictwie i spadochroniarstwie. Katarzyna Pietrzak z Aeroklubu Poznańskiego przedstawiła historię patronki aeroklubu Wandy Modlibowskiej. Następnie kpt. pil. Paulina Szkudlarz pokazała perspektywę pracy w lotnictwie wojskowym, a o swoim doświadczeniu pracy w lotnictwie cywilnym opowiedziały panie kapitan PLL LOT, Katarzyna Gojny i Gabriela Drożdż. Opowieść o swoich pierwszych krokach w lotnictwie przedstawiły Gabriela Hałoń i Daria Bebak z Aeroklubu Krakowskiego, a na zakończenie pil. st. post. Barbara Wilk podzieliła się z nami swoimi doświadczeniami ze służby w policyjnym lotnictwie.
Spotkania z kobietami lotnictwa to nie jedyne atrakcje, które zaoferowaliśmy w sobotę naszym odwiedzającym. Dla chętnych zorganizowaliśmy dodatkowe oprowadzanie po wystawie „Kobiety w lotnictwie polskim”. Młodzież i rodziny wzięły udział w lotniczej grze terenowej poświęconej kobietom w lotnictwie. Dla najmłodszych zostały przygotowane warsztaty edukacyjne, a wszyscy goście mogli zrobić sobie zdjęcie w naszej aerofotobudce, w stroju pilota. Obchody Lotniczego Dnia Kobiet zakończył porywający koncert Krakowskiej Orkiestry Staromiejskiej pod batutą Wiesława Olejniczaka.
Co warte podkreślenia, w wernisażu oraz w Lotniczym Dniu Kobiet wzięły udział Panie, które są szczególnie bliskie naszym sercom – bohaterki wystawy „Kobiety w lotnictwie polskim”. Jesteśmy im ogromnie wdzięczni za obecność i możliwości rozmowy o ich doświadczeniach. Poniżej przedstawiamy krótkie biogramy:
Adela Dankowska – pilotka szybowcowa, samolotowa, skoczek spadochronowy, instruktorka szybowcowa I klasy, członkini Kadry Narodowej. Ustanowiła 15 rekordów światowych oraz 43 rekordy Polski, wiele z nich utrzymuje się do dzisiaj.
W kolejności członkini Aeroklubów: Warszawskiego, Poznańskiego, Leszczyńskiego. Absolwenta Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. W latach 1959-1995 była instruktorką i szefową wyszkolenia w Centrum Szybowcowym w Lesznie. Posłanka na Sejm X kadencji
Hanna Badura, pilotka szybowcowa I klasy i instruktorka II klasy. Na szybowcu „Bocian” ustanowiła rekord świata w przelocie docelowo-powrotnym 373 km w klasie dwumiejscowej oraz rekord Polski homologowany na trasie 100 km z prędkością 100 km/h. Brała udział w wielu zawodach szybowcowych z bardzo dobrymi wynikami. Jako jedyna z nielicznych posiadała osiągnięcia przyznające diamenty w Odznace Szybowcowej, mając jeszcze Srebrną Odznakę. Członkini Kadry Narodowej i Aeroklubu Bielsko-Bialskiego. Szybowniczka. Czynnie latała w okresie 1958-1984
Barbara Grześkowiak-Bocian, szybowniczka, instruktor szybowcowy II klasy. Skoczek spadochronowy-14 skoków. Brała udział w regionalnych i międzyklubowych zawodach szybowcowych. Członkini Aeroklubów Warszawskiego (1956-1957), Poznańskiego (1953-1955, od 1958). Prezes Klubu Seniorów Lotnictwa od 2003 do dnia dzisiejszego. Była Wiceprezes Krajowej Rady Seniorów Lotnictwa. Współorganizatorka Zlotów Polskich Pilotek im. Ireny Kostki w Poznaniu i Lesznie.
Mirosława Sznejder-Rachwał, szybowniczka, pilotka samolotowa I klasy, członkini Samolotowej Kadry Narodowej, członkini Krakowskiego Klubu Seniorów Lotnictwa. Wicemistrzyni Polski z XIX Samolotowych Mistrzostw Polski Rajdowo-Nawigacyjnych. W 1985 r. „Skrzydlata Polska” zamieściła ją na liście najlepszych pilotów 40-lecia. Absolwenta Akademii Górniczo Hutniczej w Krakowie. Latała na szybowcach: „Czapla”, „Mucha 100, „Mucha Standard”, „Pirat”, „Bocian”, „Foka”, „Cobra 15”, „Puchacz” oraz samolotach: Jak-18, PZL-101 „Gawron”, Jak-12M, PZL-104 Wilga, Zlin 526F, Zlin 42M, Antonow An-2, Zlin-142.
Jolanta Przybylak, pilotka, szybowniczka i spadochroniarka. Po ukończeniu kursu spadochronowego w 1969 była pierwszą toruńską spadochroniarką, która zdobyła Złotą Odznakę Spadochronową. Jest pilotem szybowcowym II klasy z licencją i posiada Srebrną Odznakę Szybowcową. Zaliczyła testy lekarskie kwalifikujące do szkoły lotniczej w Dęblinie, ale w 1968 roku szkoła nie przyjmowała kobiet. Pilot samolotowy III klasy. Zbiera pamiątki związane z historia lotnictwa. Była współorganizatorką otwartej w 2018 roku w Muzeum Okręgowym w Toruniu wystawy Polskie Lotniczki w Stuleciu. Wystawa w 2019 roku była prezentowana w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. Organizuje Zloty Polskich Lotniczek im. Ireny Kostki.
„Kobiety w lotnictwie polskim” to historyczna wystawa przekrojowa prezentująca biografie i artefakty następujących kobiet:
pilotki: Stefania Wojtulanis-Karpińska, Jadwiga Piłsudska-Jaraczewska, Anna Leska-Daab;
szybowniczki: Wanda Modlibowska, Krystyna Klimaszewska i Pelagia Majewska;
pilotki wojskowe: Bronisława Kamińska-Dudek, Zofia Dziewiszek-Andrychowska.
Szczególne podziękowania oraz wyrazy uznania za pomoc przy organizacji wystawy kierujemy do Jolanty Przybylak, Magdaleny Kroh, Ireny Cabaj, Anny i Mieczysława Dziadowiczów, Leszka Mańkowskiego oraz Jarosława Andrychowskiego.
