Logo Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie
Ekspozycja stała Szybowce

WWS Wrona bis

Kraj:Polska
Typ:szybowiec szkolny
Rok:1934
Szybowiec WWS Wrona bis

Jednomiejscowy szybowiec szkolny o konstrukcji całkowicie drewnianej, w układzie górnopłata zastrzałowego z kratownicowym kadłubem, zaprojektowany przez Antoniego Kocjana. Prototyp Wrony, zbudowany w Warsztatach Szybowcowych w Warszawie, został oblatany wiosną 1932 roku przez inż. Szczepana Grzeszczyka. Wrona była udanym szybowcem szkolnym, użytkowanym w niemal wszystkich szkołach szybowcowych w Polsce. W oparciu o warsztatową dokumentację udostępnianą przez konstruktora, Wrony były też budowane amatorsko przez koła szybowcowe w wielu ośrodkach.

Ulepszona odmiana Wrony nosiła oznaczenie Wrona-bis. Od wersji pierwotnej różniła się przede wszystkim zwiększoną o 0,5 m rozpiętością i wzmocnioną konstrukcją. Szybowce Wrona-bis były budowane w latach 1934–1939 w warsztatach Antoniego Kocjana, Wojskowych Warsztatach Szybowcowych w Krakowie, Harcerskich Warsztatach Szybowcowych w Warszawie i przez koła szybowcowe na podstawie dokumentacji – łącznie około 400 sztuk. Używano ich do szkolenia szybowcowego m.in. w słynnych bieszczadzkich szkołach szybowcowych – Bezmiechowej i Ustjanowej. Wrony-bis były także budowane na podstawie licencji w Estonii, Finlandii, Bułgarii, Jugosławii i Palestynie. W 1935 roku na Wronie-bis znany polski pilot szybowcowy Piotr Mynarski wykonał lot żaglowy trwający 4 h 07 min.

W 1939 roku Wrony-bis, wraz z innymi szybowcami polskimi, zostały przejęte na szybowiskach przez okupantów. Wiadomo o 12 egzemplarzach szybowców Wrona-bis przekazanych Słowacji przez Niemców. W 1942 roku na Wronach w Palestynie szkolili się Polacy. Jedna palestyńska Wrona zachowała się w Israel Air Force Museum w Hatzerim. W kraju ocalała tylko jedna Wrona-bis, którą zbudowano w krakowskich Wojskowych Warsztatach Szybowcowych. Po wojnie została on wyremontowana w Instytucie Szybownictwa w Bielsku-Białej, a następnie używano ją do badań w locie. Obecnie, z powojennym numerem rejestracyjnym SP-127, eksponowana jest w Muzeum Lotnictwa Polskiego.

Dane techniczne:

Rozpiętość9,3 m
Długość5,6 m
Masa startowa150 kg
Masa własna75 kg
Maksymalna prędkość150 km/h
Powierzchnia nośna13,9 m2
Doskonałość11 przy prędkości optymalnej 50 km/h
Opadaniemin. 1,2 m/s przy prędkości ekonomicznej 48 km/h
Prędkość minimalna45 km/h
Maksymalna prędkość nurkowania